Wednesday, 11 February 2009

ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΕΙΜΑΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ……

 

Πολύ θα ήθελα να είμαι σκηνοθέτης σε αυτή ή και στην άλλη ζωή, δεν κοιτάω λεπτομέρειες, ούτε είμαι απαιτητική. Απλώς θα ήθελα

να μου δοθεί και μένα μια φορά η ευκαιρία, να φέρω τις καταστάσεις και τα γεγονότα στα μέτρα μου, να διορθώσω όσα δεν μου  αρέ-

σουν, να εξαφανίσω όσα με ταλαιπωρούν…..Δύσκολο θα μου πείτε…..Θα συμφωνήσω!

 Ο σκηνοθέτης βέβαια, τώρα που το σκέφτομαι, είναι πάντα εκτός του έργου, κάθεται και παρακολουθεί όσα διαδραματίζονται, αλλά

τουλάχιστον, όσα γίνονται, γίνονται κατόπιν οδηγιών του. Εγώ έχω αισθανθεί πολλές φορές θεατής στην ίδια μου την ζωή και δεν

έχω και δικαίωμα ν’ αλλάξω τίποτα, ούτε να παρέμβω και είναι τόσα που μ’ ενοχλούν!

Αίφνης τα ναρκωτικά, που όλοι είναι φυσικά έξαλλοι με τους εμπόρους, αλλά σχέδιο συντονισμένης δράσεως, ακόμα δεν έχω δει και

όσο περνάνε τα χρόνια, μυστηριωδώς , μπαίνουν όλο και πιο βαθιά…..Πήγαν στα μπαράκια, βγήκαν βόλτα στις καφετέριες και φυσι-

κά έκαναν αισθητή την παρουσία τους και στα σχολεία! Και ενώ όλοι ξέρουν που να ψάξουν να βρουν τους ενόχους, πιάνουν τα θύμα-

τα! Αν όμως ήμουν σκηνοθέτης, θα το είχα φέρει διαφορετικά και θα είχα εξαφανίσει από το έργο ότι κτυπάει τόσο ύπουλα τα παιδιά

….λες και έχουμε πολλά εδώ στην Ελλάδα και μας περισσεύουν, είναι αναλώσιμα!

 Το έργο όμως, έχει κι άλλα που μ’ ενοχλούν, όπως η παιδεία που μονίμως πάσχει χωρίς ελπίδες ανάρρωσης! Κάθε υπουργός Παι-

δείας, φέρνει τον δικό του αέρα μαζί με τους νόμους και στον γόρδιο δεσμό που έχει δημιουργηθεί, μόνο ο Μέγας Αλέξανδρος με το

σπαθί του, έτσι ως γκεστ σταρ, θα μπορούσε ίσως να βοηθήσει και να γλιτώσει πρωταγωνιστές και  κομπάρσους, από ταλαιπωρίες

που ο άγνωστος σεναριογράφος τους υποβάλλει δεκαετίες τώρα……. Διότι στο παιχνίδι, στο έργο δηλαδή, πάσχουν όλοι. Γονείς και

μαθητές και δυσκολεύομαι να καταλάβω ποιος περνάει πιο άσχημα. Τα παιδιά που χάνουν τα νιάτα τους και την αθωότητά τους από

το δημοτικό; Ή μήπως οι γονείς που βλέπουν δύο μισθούς να χάνονται σε φροντιστήρια ξένων γλωσσών, φροντιστήρια και ιδιαίτερα

μαθήματα, ενώ ο κακός του έργου διατυμπανίζει την ανύπαρκτη δωρεάν παιδεία και επιπλέον χτυπάει αλύπητα όλους τους άλλους

με συνεχείς αλλαγές του συστήματος, ελλειπή κατάρτιση καθηγητών και δασκάλων και με σοβαρές κτιριακές ελλείψεις;

Παρακάτω, το έργο γίνεται χειρότερο και ως σκηνοθέτης, πολλά θα είχα να προσφέρω ίσως, διότι όλοι οι πρωταγωνιστές μου, έχουν

χάσει το χιούμορ, την ευγένεια και την καλοσύνη τους. Το «ευχαριστώ» το «παρακαλώ» και το «συγνώμη» ο σεναριογράφος δεν το

αναφέρει πουθενά  και σε κανέναν ρόλο….Κακό αυτό….  

Επίσης κανένας δεν χαμογελάει πια και αν κανένας, έτσι από διάθεση να αυτοσχεδιάσει, χαμογελάσει, οι υπόλοιποι τον κοιτάζουν σαν

κάποιον που μπερδεύτηκε και νομίζει ότι πρωταγωνιστεί σε ταινία επιστημονικής φαντασίας….. Μπαίνει κάποιος ευδιάθετος σε κατά-

στημα για να ψωνίσει, σπάνιο θα μου πείτε αλλά όχι και ανύπαρκτο, και βγαίνει με κατάθλιψη από τα μούτρα του πωλητή ή της πωλή-

τριας στην καλύτερη περίπτωση! Γιατί στην χειρότερη βγαίνει έξαλλος από την αγένεια, το θράσος και την παντελή έλλειψη διάθεσης

για εξυπηρέτηση!

Σε σπρώχνει ή σε πατάει κάποιος και ουδέποτε ζητάει «συγνώμη»! Το αντίθετο! Σε κοιτάζει θυμωμένος, λες και εσύ έβαλες το πόδι

σου κάτω από το δικό του! Το χειρότερο είναι ότι οι πρωταγωνιστές έχουν φτάσει στο σημείο να μην υποφέρουν ο ένας την παρουσία

τους άλλου! Θέλετε και μια σκηνή από το έργο για να πεισθείτε;  Τίποτα πιο εύκολο!

Ώρα πέντε το απόγευμα. Ο πρωταγωνιστής μου, έχει μόλις σχολάσει από το γραφείο. Έχει δεινοπαθήσει να φτάσει σπίτι του, ως άλ-

λος Οδυσσέας γιατί με λιγότερους τα έβαλε ο ήρωας του Όμηρου για να γυρίσει στην Ιθάκη του, διότι τι ήξεραν τότε από αυτοκίνητα,

φανάρια, διασταυρώσεις, απρόσεκτους πεζούς και θρασύτατους μηχανόβιους; Έχει περάσει από τις συμπληγάδες των δρόμων, έχει

γλιτώσει από τους Κυκλώπειους οδηγούς νταλίκας και τέλος πάντων έχει καταφέρει να επιβιώσει και να μην τρελαθεί τα τρία τέταρτα

που έψαχνε θέση για να παρκάρει. Τι θέλει τώρα ο πρωταγωνιστής; Να μπει στο σπιτάκι του, να κάνει το μπανάκι του και να φάει το

φαγάκι του! Την ώρα που μπαίνει στην είσοδο της πολυκατοικίας με τις αντοχές του στο μηδέν και με την αγωνία ότι δεν θ’ αντέξει

ούτε τα δευτερόλεπτα που θέλει ο ανελκυστήρας για να τον ανεβάσει στον τέταρτο, έχει προηγηθεί ο συγκάτοικος του πέμπτου. Εί-

ναι στην πόρτα του ανελκυστήρα, την ανοίγει, κοιτάζει χαιρέκακα τον ταλαιπωρημένο αντίπαλο και αντί να τον περιμένει, μπαίνει στο

κουτί και εξαφανίζεται, αφήνοντας τον άλλο να βρίζει από ανίσχυρη λύσσα! 

Εδώ είναι που χρειάζεται ο σκηνοθέτης! Τι θα πάθαινε ο πρώτος, αν περίμενε λίγα δέκατα του δευτερολέπτου; Γιατί πρέπει να έχει

όλο τον ανελκυστήρα δικό του αφού ο κατασκευαστής το λέει ξεκάθαρα ότι είναι για τέσσερα άτομα; Πόσο τρομερό θα ήταν να μοι-

ραστεί το σημαντικό αυτό επίτευγμα της επιστήμης, ειδικά αν μένει κάποιος από τον δεύτερο και πάνω, και ν’ ανταλλάξει και λίγες

ευγενικές κουβέντες με τον άνθρωπο που συγκατοικεί μαζί του επί πέντε χρόνια αλλά ουδόλως γνωρίζει; Δεν θέλει όμως! Θέλει τον

ανελκυστήρα δικό του! Θέλει την ησυχία του, την άνεση του, δεν επιθυμεί να μοιραστεί τον αέρα με άλλον!

Υπάρχει βέβαια και η σπάνια περίπτωση να πέσουμε σε πονόψυχο συγκάτοικο που περιμένει τον άλλον, αλλά εδώ ο σεναριογράφος

στερείται έμπνευσης και δεν τους δίνει ούτε δύο ατάκες! Μουγκούς τους φτάνει στον όροφο και δεν ανταλλάσσουν ούτε ένα ταπεινό

«γεια»!

 Η ίδια κατάσταση, μην σας πω και χειρότερη, επικρατεί στους δρόμους! Εκεί κι αν δεν ανέχεται κανένας τον άλλον! Είναι ηλίου φα-

εινότερο, ότι όλοι θα ήθελαν να είναι μόνοι, να μην κυκλοφορεί άλλο όχημα και το χειρότερο είναι ότι έτσι ακριβώς οδηγούν! Σαν να

είναι μόνοι τους! Μην πέσει κάποιος σε διασταύρωση που στερείται φωτεινού σηματοδότη! Εκεί θα μείνει! Θα γεράσει στο οδόστρωμα,

αλλά δεν θα περάσει! Κανένας δεν δίνει δρόμο και οι χειρότερες, συγνώμη που θα το πω, είναι οι γυναίκες!

Ο σεβασμός έχει χαθεί και από τους οδηγούς και από τους πεζούς. Οι μεν οδηγοί, ηθελημένα αγνοούν ότι υπάρχουν και άνθρωποι

που τους οφείλουν προσοχή σαν ευάλωτους χρήστες των δρόμων, οι δε πεζοί, δεν υπολογίζουν ότι αυτό το κουτί με τους τέσσερις

τροχούς, δεν είναι και εύκολο να το φέρεις βόλτα, όταν σου πεταχτεί κάποιος από το πουθενά! Φρένα είναι αυτά, φρενάρουν, αλλά

δεν κάνουν και θαύματα! Έχουμε και τους νόμους της Φυσικής σ’ αυτές τις περιπτώσεις να μας πηγαίνουν κόντρα!

Πάντως, για να μην πείτε ότι το έργο είναι βαρύ και δεν έχει και το κωμικό του, σκεφτείτε ότι οι πεζοί που θεωρούν ότι όλοι οι οδη-

γοί πρέπει να τους προσέχουν, πριν λίγα λεπτά, ίσως οδηγούσαν το δικό τους αυτοκίνητο και έβριζαν τους άλλους πεζούς και οι

οδηγοί που καταριούνται το θράσος των πεζών, σε λίγα λεπτά θα παρκάρουν το αυτοκίνητο, θα κατέβουν να κινηθούν στους δρόμους

και θα κάνουν τα ίδια!

Ως σκηνοθέτης, πολύ δουλειά θα είχα επίσης και στις σχέσεις μέσα στο σπίτι…..Εκεί είναι πραγματικά δύσκολα τα πράγματα όταν ο

σεναριογράφος είναι άσχετος ή οι ηθοποιοί «δεν τα λένε»….Το έργο μπορεί να καταλήξει σε αποτυχία!

Από την μια, έχουμε τις τελευταίες δεκαετίες την ανακατανομή των ρόλων και οι πρωταγωνιστές είναι ανίδεοι για να χειριστούν αυτή τ

την αλλαγή….Τόσες σχολές υποκριτικής υπάρχουν, αλλά έχουν άσχετη ύλη…..

Η γυναίκα πρωταγωνίστρια, βγήκε στην αγορά εργασίας αλλά ο άντρας πρωταγωνιστής νομίζει ότι ζει ακόμα στην εποχή του παππού

και της γιαγιάς του….Της γιαγιάς του που γύριζε με μισή παντόφλα στο σπίτι για να προλάβει τις δουλειές και τις επιθυμίες όλων των

μελών της οικογένειας και ποτέ μα ποτέ δεν ήθελε κάτι για την ίδια. Ο άντρας ήταν ο αφέντης και η μοναδική του ασχολία  από την

ώρα που έμπαινε στο σπίτι, ήταν η εφημερίδα, το ραδιόφωνο και αργότερα η τηλεόραση, ενώ η γυναίκα-σκλάβα, του έφερνε τα πάντα

στα χέρια.  Εδώ ο σκηνοθέτης θα κληθεί να διδάξει στους ηθοποιούς του, ότι τα πράγματα άλλαξαν.

Από την μια, τέρμα στο φαύλο παρελθόν  για τον άντρα! Πρέπει και εκείνος να συμμετέχει και στις δουλειές του σπιτιού και στην α-

νατροφή των παιδιών και γενικά η ξάπλα και η εφημερίδα μας τελείωσαν! Επίσης το επιχείρημα «Είμαι άντρας και το κέφι μου θα

κάνω» οφείλω να τους ενημερώσω ότι παραμένει γραφικό άσμα γνωστής ελληνικής ταινίας με τίτλο «Λατέρνα φτώχεια και γαρύφαλ-

λο» και όχι νομικό θέσφατο του έγγαμου βίου, γιατί η υπομονή έχει και όρια!

Από την άλλη όμως, πρέπει να διδάξω και τις γυναίκες! Το γεγονός ότι μορφώθηκαν καλύτερα, ότι δουλεύουν και είναι ανεξάρτητες

δεν τις κάνει αυτόματα και άντρες με ότι κακό αυτό συνεπάγεται! Διότι μέσα στην αγωνία τους να πετύχουν και να βγουν από το κλου-

βί που επί αιώνες ήταν τοποθετημένες, υιοθέτησαν και όλα εκείνα που μισούσαν από τον άντρα δυνάστη και προχώρησαν και ακόμα

πιο πέρα! Το λέει και ο Τολστόι κυρίες μου, ότι από το μεγαλείο στο γελοίο, η απόσταση είναι ένα βήμα! Μην το κάνετε λοιπόν και

συγκρατηθείτε γιατί μετά τι να σας κάνει και ο σκηνοθέτης; Πώς να το σώσει το εργάκι; Γι αυτό ίσως τα τελευταία χρόνια βλέπουμε

ν’ ανεβαίνουν έργα με κωμικό περιεχόμενο όπου ζευγάρια σε δεύτερο γάμο, ζουν με τα παιδιά από τους προηγούμενους γάμους και

κάνουν φυσικά και ένα δικό τους.

Ξέρω ζευγάρι με τέτοια οικογενειακή κατάσταση, που μπήκε ο σύζυγος στην κουζίνα και ανακοίνωσε στην σύζυγο : « Αγάπη μου, το

παιδί σου και το παιδί μου, δέρνουν το παιδί μας»!

Ας ξαναθυμηθούμε λοιπόν πόση σημασία έχει η οικογένεια, για να πετύχει η συνταγή που λέγεται κοινωνία και που με τόσα υλικά που

προϋποθέτει, είναι εύκολο να μπερδευτούν και μετά αντί για γλυκό να βγει σαλάτα!

Για να μιλήσω δε και από σκηνοθετικής απόψεως, ξεκινάς ν’ ανεβάσεις ένα ευχάριστο ηθικοπλαστικό έργο και σου καταλήγει δράμα

με στοιχεία θρίλερ που δεν συμβιβάζονται ότι και να λέμε!

Ως σκηνοθέτης τώρα, άρα και απόλυτος άρχων εκάστοτε έργου θεατρικού ή κινηματογραφικού, θα ήθελα να προσθέσω και κάποιους

ρόλους που ο σεναριογράφος  τους έχει παραλείψει ως μη όφειλε!

Πρώτα απ’ όλα δεν είδα στην διανομή πουθενά ούτε την εμπιστοσύνη, ούτε την αγάπη για τον άνθρωπο, ούτε τον σεβασμό και πολύ

στεναχωρήθηκα, γιατί χωρίς αυτούς να παίζουν ένα ρόλο, έστω και ως γκεστ σταρ, έργο της προκοπής δεν γίνεται!

Όλοι καχύποπτοι έχουν γίνει και όχι άδικα, αφού βαρέθηκαν να τους εξαπατούν….Κανένας δεν νοιάζεται για τον διπλανό του γιατί

κανένας δεν θέλει ν’ ανακατεύεται σε ξένες υποθέσεις, έχει τα δικά του….

Κανένας πια δεν δείχνει να σέβεται τίποτα. Ούτε καν τους ηλικιωμένους….Αντί να τους κοιτάζουν με θαυμασμό για όσα κατάφεραν με

τόσους αγώνες στη ζωή τους, τους κοιτάζουν όπως  ο καπετάνιος ένα περιττό βάρος σε μια μεγάλη τρικυμία….τι να πετάξουμε από

το πλοίο για να σωθούμε…….

Έπειτα είναι και το κείμενο που δεν βοηθάει! Η γλώσσα μας, είναι αυτή που βασανίζεται αλύπητα και υποκύπτει στα τραύματά της!

Αν ακούσεις νέο ή νέα να μιλάει σήμερα, αναρωτιέσαι σε ποια χώρα ζεις και γιατί στο σχολείο που πήγαινες, δεν σε έμαθαν όλα όσα

έπρεπε και  άφησαν τις γνώσεις σου ημιτελείς! Οι μόνοι που δείχνουν εξοικειωμένοι με την καινούρια διάλεκτο είναι όσοι έχουν έφη-

βους μέσα στο σπίτι και τους χρησιμεύουν σαν καθηγητές ξένων γλωσσών ή διερμηνείς, ανάλογα την περίπτωση!

Βέβαια υπάρχουν και οι υπέρμαχοι της αλλαγής με επιχειρήματα του τύπου: « Η γλώσσα είναι ζωντανή και εξελίσσεται» και δεν θα

διαφωνούσα αν μέσα σ’ αυτή την βασανισμένη γλώσσα, ενός λαού που πλειστάκις έχει κληθεί ν’ αποδείξει ταυτότητα και  ιστορία χω-

ρίς ν’ αποφύγει να χαρακτηριστεί φανατικός ή εθνικιστής,  δεν είχαν παρεισφρήσει λέξεις ή φράσεις που ούτε καν η ρίζα τους δεν εί-

ναι ελληνική! Εντάξει, επικράτησε η δημοτική και πολύ καλά έκανε! Πάντα υπήρχε η αργκό και ποια είμαι εγώ που θα διαφωνήσω!

Πότε γίναμε όμως όλοι Αγγλόφωνοι και μάλιστα «ελληνοποιώντας» ξένες λέξεις με ανατριχιαστικό τρόπο; Γιατί πρέπει να μου μιλάνε

τα παιδιά μου και εγώ να τα κοιτάζω με απόγνωση που δεν τα καταλαβαίνω; Δεν φτάνει η εφηβεία δηλαδή που ως εκ φύσεως κάνει

δύσκολη την συνεννόηση, πρέπει να δυσκολεύομαι και στο λεξιλόγιο;

Τώρα που το θυμήθηκα, ως σκηνοθέτης, θα απέλυα και μια ηθοποιό που πραγματικά δεν θα την ήθελα ούτε ως κομπάρσα στο έργο

μου….Την γκρίνια! Ενοχλητικός τύπος….Στην αρχή δεν καταλαβαίνεις την παρουσία της, αλλά μετά σου χαλάει όλη την παράσταση!

Εξαπλώνεται με ταχύτητα και φτάσαμε ως σήμερα, που όλοι γκρινιάζουν για όλους και για τα πάντα! Την εκδοχή ότι το ποτήρι μπορεί

να μισό-γεμάτο και όχι μισό-άδειο, κανένας δεν την σκέφτεται, κανένας δεν την λαμβάνει υπόψη σε μια προσπάθεια να δείχνουμε κα-

λύτεροι μέχρι να γίνουμε τελικά!

Επίσης έχουμε χάσει και κάθε διάθεση αυτοκριτικής με ειλικρίνεια! Πώς το διδάσκεις αυτό ως σκηνοθέτης; Πώς λες στον απέναντι

ότι για κοίταξε άνθρωπέ μου, μήπως το λάθος για ότι σου φταίει είναι δικό σου και όχι του άλλου; Για κάτσε και σκέψου τι είπες και 

τι έκανες ή τι ΔΕΝ είπες και ΔΕΝ έκανες; Μάθε και λίγο να κρίνεις τον εαυτό σου αντί να έχεις την κριτική για τους άλλους ως  απο-

κλειστικό σου προνόμιο κρατώντας το αλάθητο ενώ δεν είσαι ο Πάπας για να έχεις και το απαιτούμενο άλλοθι!

Δυστυχώς, όμως, δεν είμαι σκηνοθέτης ζωής ούτε φυσικά μπορώ να γίνω και ποτέ…..Κανείς μας άλλωστε….

Πολλά μας ενοχλούν καθημερινά, πολλά μας χαλούν την διάθεση, πολλά θα θέλαμε να ήταν αλλιώς, αλλά κανείς μας δεν κάνει την

 αρχή…. Είναι και αυτή η καταραμένη φράση που καταφέραμε να κάνουμε έμβλημα: «Εγώ θα σώσω τον κόσμο»;

Και μένουμε θεατές σε μια παράσταση που πολύ θα θέλαμε να φύγουμε απ’ αυτή και μάλιστα επιδεικτικά, δείχνοντας την δυσαρέσκειά

μας στους πρωταγωνιστές, αλλά δυστυχώς δεν είναι εύκολο, αφού εμείς οι ίδιοι πρωταγωνιστούμε στο έργο.

Το μόνο που λέμε συνέχεια όμως, σαν ηθοποιοί που δεν τους έχουν δώσει καλό κείμενο είναι…… « Δεν μπορεί…..Θα στρώσει!»

Wednesday, 11 February 2009 12:08:15 (GTB Standard Time, UTC+02:00)  #    Comments [17]  | 

Pick a theme: